De invoering van PersoonsVolgende Financiering in de zorg en ondersteuning voor minderjarigen met een handicap is een heikel punt. Er zijn er die er op hopen, er zijn er die er voor vrezen. Wij zijn er echter van overtuigd dat alle ‘partijen’ dezelfde bezorgdheid delen, nl. een kwaliteitsvolle ondersteuning ‘op maat’ voor iedere persoon met een handicap.

Al doende leren we

Voor meerderjarige personen met een handicap werd het systeem van
PersoonsVolgende Financiering (PVF) vanaf september 2016 ingevoerd.
Wie toen voor het eerst voor zorg en ondersteuning in aanmerking kwam, kreeg een PersoonsVolgend Budget (PVB). Vanaf 1 januari 2017 werden alle meerderjarigen die al langer zorg en ondersteuning van het VAPH kregen overgeschakeld naar het PVF-systeem. Iedereen kreeg de keuze om dit PVB in te zetten voor de meest gewenste zorg en  ondersteuning.

Zopas publiceerde het VAPH cijfers over hoe meerderjarigen hun PVB besteden. Van de 2.212 meerderjarigen die in 2018 voor het eerst hun PVB konden besteden, koos net iets meer dan de helft (53%) voor ondersteuning door een vergunde zorgaanbieder. 17% van hen combineert de ondersteuning van een vergunde zorgaanbieder met andere vormen van ondersteuning en 30 % organiseert hun ondersteuning volledig zelf. Van de mensen die al langer zorg en ondersteuning vanuit het VAPH kregen, besliste de allergrootste groep
(97%) om de zorg en ondersteuning die ze eerder kregen gewoon verder te zetten. Een kleine groep, slechts 3%, koos ervoor om hun PVB op een andere manier te besteden.

Het moet gezegd … het transitieproces naar het PVF-systeem verliep niet over rozen. Momenteel moeten er nog een aantal knelpunten aangepakt worden. Maar los van de overgangsperikelen naar het PVF-systeem en de onrust die veranderingen altijd met zich meebrengen, zien we dat op amper twee jaar tijd de weg naar zelfregie duidelijk is ingezet. Personen met een handicap en hun netwerk maken bewust keuzes over wat voor hen gepaste zorg en ondersteuning is en zetten daar hun PVB voor in. Meer en meer mensen vragen hierbij ook advies en ondersteuning van
een bijstandsorganisatie, zoals Absoluut vzw.

PVF voor minderjarigen: een processie van Echternach?

KVG vindt dat kinderen, jongeren en hun gezin de kans moeten krijgen om met een PVB vraaggestuurde zorg- en ondersteuning in te kopen. Het stond op de politieke agenda om nog in deze regeerperiode ook voor minderjarigen over te stappen naar het systeem van PVF. De tijd begint echter te dringen. Twee jaar lang wordt er al vergaderd, overlegd, gewikt en gewogen … Massa’s nota’s passeerden de revue. Het schiet helaas niet op!

Akkoord, het was goed om het transitieproces bij de meerderjarigen af te
wachten om er uit te leren. Wij erkennen ook volmondig dat de omslag naar PVF voor kinderen en jongeren ingewikkelder is dan voor meerderjarigen. Zo moet het gezin actief betrokken worden en speelt ook de school een grote rol. Bovendien ontwikkelen kinderen en jongeren voortdurend. Soms met grote sprongen, soms met kleine stapjes. Hierdoor verandert de nood aan ondersteuning van het kind en van het gezin constant. En sommige gezinssituaties zijn moeilijk. Voor minderjarigen is het ontzettend belangrijk om snel een PVB te kunnen toekennen, maar vooral ook om dit snel te kunnen aanpassen aan
veranderende noden. Om de zorg- en assistentienoden in kaart te brengen, moeten al deze aspecten meegenomen worden. Aan een goed meetinstrument hiervoor wordt al lang, heel lang gewerkt.

Omwille van de complexiteit van dit verhaal begrijpen we dat de zorgsector en de verantwoordelijke politici terughoudend zijn om alle minderjarigen die nu gebruik maken van ondersteuning door een MFC of een PAB krijgen over te schakelen naar het systeem van PVF. Wij kunnen ons vinden in het idee van een geleidelijke overgang. Het is een goed plan om te starten met de ondersteuningsvragen van kinderen, jongeren en hun gezin die op de wachtlijst staan en deze vanaf 2020 om te zetten naar een PVB. En als alle minderjarigen die nu al ondersteund worden alvast  de kans krijgen om vrijwillig over te stappen, dan kan iedereen die het wenst al vanaf 2020 de regie zelf in handen nemen.

De wetgeving over de grote lijnen voor een PVB voor minderjarigen ligt klaar. Deze is zowel door de sector handicap als de sector jeugdhulp, op enkele opmerkingen na, goedgekeurd. KVG vraagt nu, snel, een paar  minuten politieke moed om de knoop door te hakken zodat er nog in deze regeerperiode kan gestart worden met de stapsgewijze invoering van een persoonsvolgende financiering voor kinderen en jongeren. Als dit niet gebeurt zullen de plannen op de lange baan geschoven worden en draaien we de klok vele jaren terug!